School en zelfstandigheid

Het menu tips is bedoeld om handvatten te geven aan iedereen die werkt met kinderen en jongvolwassenen die op een andere manier leren. Door kleine aanpassingen in de leerstof of aan de begeleiding is er veel mogelijk.

Zelfstandigheid begint bij de begeleiding

De één-op-één begeleiding heeft zeker meer, maar hier beschrijven we drie taken:

• inhoudelijk met taal, rekenen, schrijven etc. aan de slag;
• je leerling leren om zelfstandig te werken;
• ondersteunen van de leerkracht.

Om je leerling ook in de klas zelfstandig te kunnen laten werken, leer je het kind hoe dat kan en je bereidt tevens het werk voor, dat in de klas gebeurt als jij er niet bent.

Inhoudelijk

Je bent je vaak zeer bewust van je inhoudelijke taak. Je bent druk bezig om je leerling nieuwe dingen aan te leren. Je wijst aan, je vertelt wat een symbool betekent, je maakt om en om een vraag, je doet een spel, je bouwt een toren, je vouwt zelfs de bladzij netjes om.
En soms, als je leerling weigert, doe je er alles aan om het leren weer positief te krijgen.
Na het samenwerken, gaat je leerling weer naar de klas en daar mag het …. een werkblad maken.

geeft je handvatten hoe je stap voor stap het zelfstandig werken kunt aanpakken.

Ouders

Ouders met een bijzonder kind hebben vaak ook bijzondere kennis over hun kind. Ze hebben tijdschriften gelezen en cursussen gevolgd. Er zijn zelfs ouders die actief materiaal maken voor hun kind, passend bij de lessen op school. Sta open en maak gebruik van die kennis en vaardigheden.

Daarnaast kunnen ouders zeker een bijdrage leveren aan het zelfstandig leren werken. Thuis zit tenslotte niet een hele klas vol met kinderen en zijn er andere prikkels.

Lukt iets thuis wel en op school niet? Kijk dan verder en probeer te achterhalen waarom iets thuis wel lukt.

---

Ondersteunen van de leerkracht

Vaak ken jij als RT/Persoonlijke Begeleider de leerling al enkele jaren en groei je mee met je leerling. De kans dat de leermogelijkheden dan wel moeilijkheden van je zorgleerling voor een nieuwe leerkracht bekend zijn, is niet zo heel groot.
We horen vaak dat de zomervakantie best een periode was van ‘ertegenopzien’. En aan het eind van het jaar: ‘Wat ben ik blij dat ik het gedaan heb.’
De eerste maanden lijken vaak een periode van wennen, de leerkracht weet niet wat de leerling kan. De leerkracht weet dus ook niet wanneer het van een kind mag eisen dat de oefening gemaakt wordt of dat hier iets anders aan de hand is.

Als begeleider help je bij:

• rooster van de klas naast het rooster van de leerling;
• kennis over je leerling, specifiek deze leerling, maar ook eigenschappen die bij deze zorgleerling horen;
• klaarzetten van materiaal.

Rooster

Aan het begin van het jaar (maar liever nog voor de vakantie begint) vraag je het rooster van de klas. Je bespreekt welke vakken de leerling mee kan doen met de rest van de klas, welke momenten het best onder de individuele begeleiding passen en welke momenten dan nog overblijven.
De momenten die overblijven vul je in met zelfstandig te maken werk.

Kennis

Bij je leerling horen bepaalde eigenschappen, waarover je de leerkracht kunt informeren. De leerkracht kan zo de manier van aanbieden aanpassen:

• om aandacht te vragen: noem de naam van het kind of raak het even aan.
• wees duidelijk en breng structuur aan. Consequent schrijf je met een hoofdletter C! Ben je niet consequent? Dan krijg je het zelf op je bordje terug.
• zorg dat je alles visueel ondersteunt:
  • dagplanning op het bord, voor je specifieke leerling daarnaast of op het eigen tafeltje met pictogrammen/plaatjes/geschreven op een lei.
  • maak je auditieve uitleg (sowieso voor veel kinderen lastig) visueel: doe het voor, laat een foto zien op het digibord, laat het zien.
• als je twee dingen wilt, benoem ze (liefst visueel ondersteund) en herhaal: 1 ruim je spullen op, 2 pak je fruit, dus begin met 1 ruim je spullen op. Laat je leerling deze twee punten herhalen.
• wees je bewust van meervoudige instructies. Grote kans dat je leerling alleen het laatste doet.

Klaarzetten van materiaal

RT vult de mappen met lesmateriaal. Zorgt voor handelend materiaal in speeldozen of in de kast. De juf is wel betrokken en kijkt de werkbladen na.